Test, który sam pomaga się rozwiązać...

Z zadań w formie testowej często korzystamy do sprawdzania wiedzy naszych uczniów. To wygodny i niekonsumujący nadmiernie dużo czasu sposób udzielania informacji zwrotnej o postępach edukacyjnych. Co nie bez znaczenia, nauczyciel ma do dyspozycji sporo interesujących i bogatych w wartościowe zasoby platform wspomagających tworzenie tego rodzaju narzędzi ewaluacyjnych. Należą do nich między innymi MS Forms, Quizizz, czy LearningApps.

I mimo, że test może mieć wiele wariantów - pojedynczego wyboru, wielokrotnego wyboru, prawda/fałsz, z luką itd. - to jednak niezwykle trudno sprawdza się nim umiejętności. A już zupełnie nic nie można wywnioskować z wyników testów na temat sposobu rozumowania tych, testowaniu poddawanych. Zazwyczaj zostajemy z informacją, że otrzymaliśmy tyle punktów na tyle, a poprawnie bądź niepoprawnie odpowiedzieliśmy na pytania takie bądź inne. O wadach i zaletach testowania napisano już tomy, dlatego chciałbym zaproponować nieco inną perspektywę.

Spróbujmy spojrzeć na zastosowanie zadań w formie testowej do doskonalenia wybranych umiejętności i stwarzania warunków do uczenia się. Strategii, którą proponuję najbliżej do tak zwanego nauczania maszynowego. Przykłady tego rodzaju zadań, przygotowanych w programie MS Forms, znajdują się pod linkami: prędkość oraz ułamki.

Z założenia są to zadania - testy, które same pomagają się rozwiązać i prowadzą ucznia do poprawnej odpowiedzi. I tylko taka wchodzi w grę. Informacja zwrotna jest jak najbardziej pozytywna - potrafisz rozwiązać problem.

Podstawową funkcjonalnością, jaką należy wykorzystać przy przygotowywaniu tego rodzaju zadań jest powiązanie odpowiedzi z konkretnymi wariantami kolejnych pytań. Zatem problem trzeba tak sformułować, by jego rozwiązanie odbywało się etapami. Tradycyjny test tych etapów rozwiązanie nie uwzględnia, więc nic nie można powiedzieć o strategii rozwiązania zadania, którą realizował uczeń. W przypadku testu wspomagającego (realizującego nauczanie maszynowe) możemy prześledzić, krok po kroku, jak z zadaniem zmagał się rozwiązujący.

W przypadku testu wspomagającego tworzonego w aplikacji MS Forms należy przy każdym z pytań uaktywnić tzw. opcje rozgałęziania dostępne pod symbolem trzech kropek widocznym w prawym dolnym rogu aktywnego edytora zadania.

Zaznaczenie opcji dodaj rozgałęzienie włącza dodatkowe okno w programie. W oknie tym należy wskazać (powiązać) konkretne pytanie, z kolejnym, które zostanie wyświetlone w przypadku zaznaczenia określonego dystraktora. 

Całą trudność tworzenia tego rodzaju zadania testowego leży w wyborze i przemyśleniu zadania - rozłożeniu go na czynności rozwiązującego. Należy zrobić to tak, by wybór konkretnej odpowiedzi prowadził ucznia do poprawnego rozwiązania. Kto jak kto, ale nauczyciel sprosta tak postawionemu zadaniu, jestem o tym przekonany.

Należy zdawać sobie sprawę z faktu, że tylko ograniczony katalog treści i problemów przedmiotowych może zostać wykorzystany jako pretekst do tworzenia tego rodzaju zadań wspomagających pracę naszych uczniów. Zdecydowanie warto zmierzyć się z zadaniem, jeśli choć jeden z naszych uczniów uzna, że jest to pożyteczne. Co więcej, można wykorzystać ten pomysł jako zadanie dla uczniów.