Podręcznik fizyki dla SP

Dlaczego to takie niebanalne?

Szkoła podstawowa to instytucja obowiązkowej edukacji w Polsce. Jest to więc miejsce, w którym pracujemy z uczennicami i uczniami o bardzo zróżnicowanych oczekiwaniach i potrzebach edukacyjnych. Na co dzień spotykamy się tutaj zarówno z młodymi ludźmi, którzy z zapałem i ciekawością podchodzą do wyzwań i trudności uczenia się, jak i tymi, których dodatkowy wysiłek zwyczajnie nie interesuje. Oczywiście to nasze - osoby uczącej - zadanie najważniejsze sprawić, by wszyscy z zajęć przez nas prowadzonych wzięli dla siebie jak najwięcej. To my organizujemy proces uczenia się uczennic i uczniów przychodzących na nasze zajęcia, gdzie dwojąc się i trojąc do dwojenia i trojenia się ich mobilizujemy. 

Nie ma bowiem efektów uczenia się bez pracy - mniej lub bardziej uświadomionej, ale zawsze pracy osoby uczącej się. Innymi słowy, to przed nami stoi zadanie stworzenia warunków by dokonała się zmiana w wiedzy, umiejętnościach i postawie każdego z dzieciaków, przy czym to oni (a nierzadko także ich rodzice i opiekunowie prawni) powinni chcieć tej zmiany dokonać.

Narzędzie

Podręcznik jest jednym z narzędzi, które mamy do dyspozycji. Szczęśliwie nie jedyne, ale postrzegane przez każdą ze stron procesu nauczania - uczenia się jako bardzo ważne. I choćby dlatego podręcznik w szkole podstawowej ma do spełnienia wiele zadań:

• jest źródłem informacji, więc powinny być one podane językiem i w sposób zrozumiały dla współczesnego młodego człowieka;
• porządkuje proces nauczania-uczenia się, by nawet przy dłuższej nieobecności w szkole (a nawet ciągłej samodzielnej pracy - nauczaniu domowym) było wiadomo czego się spodziewać, musi więc mieć określoną i przejrzystą strukturę;
• ma inspirować do działania, więc powinien być interesujący i atrakcyjny, zarówno graficznie, jak i merytorycznie;
• powinien wskazywać, co jest ważny, ale także pozwalać na rozwiniecie skrzydeł, więc treści w nim zawarte powinny być zróżnicowane;
• zróżnicowane powinny być także narzędzia do samooceny efektów uczenia się, które w nim zawarto - sukces powinien być w zasięgu każdego.   

Także system edukacji w Polsce uznaje tę złożoną rolę podręcznika chociażby finansując jego zakup i zapewniając egzemplarz każdemu dziecku. Wyboru tego podręcznika z założenia dokonuje nauczyciel wskazując program nauczania, którego realizacja jest elementem strategii pracy całej szkoły.

Współczesny podręcznik szkolny to nadal tradycyjna, drukowana na papierze książka, która może zostać dopuszczona do użytku szkolnego po uzyskaniu pozytywnych opinii rzeczoznawców wyznaczonych przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania z listy rzeczoznawców prowadzonej przez tego ministra. Procedura ta gwarantuje, że podręcznik jest zgodny z regulacjami prawnymi i ma szansę sprostać stojącym przed nim zadaniom.

Jak korzystać z podręcznika?

Nie ma uniwersalnego przepisu na to, jak korzystać z podręcznika, ale ta nieokreśloność jest jego największym atutem. Podręcznik dla wszystkich, czyli podręcznik dla szkoły podstawowej, powinien pozwalać uczyć się samodzielnie, prowadzić atrakcyjne zajęcia, mobilizować do pracy i wspomagać samoocenę. I to wszystkim zasiadającym w ławach szkolnych bez wyjątku. Nawet najlepszy SPOSÓB NA FIZYKĘ staje się idealny dopiero wówczas, gdy nauczycielka bądź nauczyciel z niego korzystujący zna swoich podopiecznych i prowadzi z nimi dialog. Dopiero wówczas jest szansa, by w pełni wykorzystać to, że w podręczniku:

• nawet najbardziej skomplikowane treści zostały omówione prostym i obrazowym językiem, a tekst uzupełniono czytelnymi schematami i infografikami;
• struktura oparta jest na krótkich modułach pełniących jasno określoną funkcję, a ich przekaz jest czytelny i motywuje do działania;
• pokazanie różnych sytuacji z życia codziennego uświadamia, że prawa fizyki można zaobserwować nawet w najprostszych czynnościach i działaniach;
• wykorzystano idee edukacji włączającej sprzyjającej indywidualizacji nauczania, by pomagać osiągnąć sukces w nauce uczniom o różnych potrzebach edukacyjnych.