niedziela, 27 listopada 2022

Wszystko przez ... Kminkę i Berta

Ostatnimi czasy ewidentnie zaniedbałem bloga. Ostatni wpis pochodzi z 9 września, ale jest wyłącznie nawiązaniem do wpisu (brr!)... z czerwca. Wygląda więc na to, że blisko pół roku nie dzieliłem się pomysłami na zajęcia o fizyce. Nie oznacza to jednak, że o tym nie myślałem i nic nie robiłem. Co więcej, to właśnie poszukiwanie sposobu na ciekawą i atrakcyjnie podaną fizykę sprawiało, że nie miałem już energii i czasu dzielić się spostrzeżeniami tutaj. 

Całe to pozytywne zamieszanie jest za sprawą Berta i Kminki. Dwójki sympatycznych młodych bohaterów, którzy uważnie przyglądają się światu i wspólnie odkrywają jego tajemnice. 

I robią to na kartach podręcznika do fizyki zatytułowanego "Sposób na fizykę", adresowanego do uczniów klasy VII szkoły podstawowej, którego wydawcą jest Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne (WSiP). Współautorami podręcznika są Karina Mularczyk-Sawicka, Dominika Pilak-Zadworna oraz Grzegorz F. Wojewoda, a rysunki komiksów zawdzięczamy Danielowi de Latour . Autorzy podręcznika na co dzień pracują w szkole podstawowej i ponadpodstawowej. 

Mam nadzieję, że ciekawość świata i zaangażowanie Berta i Kminki będzie już wkrótce inspirować uczennice i uczniów szkół w całej Polsce. Tymczasem zdradzam, że główną myślą cyklu jest przedstawienie zagadnień fizyki zawartych w podstawie programowej nauczania dla szkoły podstawowej w sposób według nas najbardziej odpowiedni dla współczesnych uczniów tego etapu nauczania, językiem dla nich zrozumiałym oraz na przykładach z otaczającego ich świata. 


Właśnie dlatego w podręczniku znaleźć można moduły, które z pewnością ułatwią pracę zarówno młodym adeptom nauki, jak i ich nauczycielkom i nauczycielom. 
Są to:
  • Zobacz jak to zrobić!, w którym, krok po kroku, pokazujemy, jak rozwiązywać problemy fizyczne.
  • Zbadaj to sam!, gdzie, opisujemy, jak przeprowadzić obserwacje lub doświadczenia bez konieczności wykorzystywania specjalistycznego sprzętu. Większość z nich uczennice i uczniowie szkoły podstawowej mogą bezpiecznie przeprowadzić samodzielnie w domu.
  • Dowiedz się więcej!, w którym zawarliśmy ciekawostki ze świata nauki oraz przykłady zastosowania fizyki w życiu codziennym.
  • Sprawdź się!, które pojawia się po każdym rozdziale i daje uczennicom i uczniom sposobność do weryfikacji wiedzy, umiejętności i samooceny.
Ponadto, w niemal każdym rozdziale podręcznika, młoda czytelniczka i czytelnik znajdą fragment o nazwie „Rozglądaj się wokół!”, na który składają się przykłady ilustrujące praktyczne wykorzystanie prezentowanego w rozdziale zagadnienia fizycznego. Przykłady dobierano tak, by nie tylko poszerzyć wiedzę uczennic i uczniów, ale by uzmysłowić im wszechobecność fizyki i jej narzędzi opisu świata w naszym życiu codziennym. Te fragmenty to także sposobność do dostrzeżenia, jak wiele zdobyczy współczesności zawdzięczamy fizyce.

Wyniki badań edukacyjnych nad procesem nauczania – uczenia się fizyki, prowadzone na przestrzeni lat w wielu krajach pokazują, że język jakim komunikujemy się z naszymi uczennicami i uczniami oraz to, jak zapisujemy i prezentujemy informacje ma kluczowy wpływ na to, jak wiele się oni uczą. Dlatego w cyklu szczególnie dużo uwagi poświecono dostosowaniu języka narracji do wieku młodych czytelniczek i czytelników. Między innymi próżno w nim szukać abstrakcyjnych (a nawet ikonicznych już) ciał A i B, a za to znaleźć można bardzo konkretne obiekty. Jest także mnóstwo starannie dobranych ilustracji i rysunków. Dołożono starań, by zachowanie i funkcje prezentowanych obiektów opisywane były w sposób i językiem najbardziej odpowiednim dla młodych ludzi i jednocześnie, jak najwierniej, odzwierciedlały rzeczywistość.

Mam nadzieję, że od teraz już więcej będę miał chwil, by - jak poprzednimi laty - dzielić się przykładami dobrych praktyk oraz tym, co w swoim warsztacie pracy nauczyciela uważam za warte pokazania innym. A wszystko, co już napisałem starałem się praktycznie wykorzystać w podręczniku: