Technologia w nauczaniu - model SAMR

Przeglądając zasoby sieci często natrafiamy na opisy portali poświęconych edukacji, pojedynczych aplikacji lub zbiorów narzędzi szczególnie użytecznych nauczycielom konkretnych przedmiotów lub wspomagających wykonanie konkretnego zadania. I tak na przykład możne znaleźć coś dla nauczycieli muzyki, historii oraz coś do tworzenia grafiki.

Oczywiście z łatwością znaleźć można dziesiątki innych, dostępnych, tak jak przykłady zamieszczone powyżej, np. na stronie poświęconej zasobom edukacyjnym i technologii wspomagającej nauczanie:

Mimo, że przeważająca większość tych materiałów jest w języku angielskim warto próbować wykorzystywać je w pracy z uczniami. Należy jednak pamiętać, że ich użycie winno wynikać z konkretnej potrzeby nauczyciela. 

Niezwykle pomocnym w uświadomieniu sobie tej potrzeby może być model SAMR opracowany przez dr Rubena Puentedurę [i]. Model definiuje cztery poziomy integracji technologii w procesie edukacji. Ich charakterystyki pozwalają uświadomić sobie, w jaki sposób można posługiwać się narzędziami technologii informacyjno-komunikacyjnej, by podnieść skuteczność działań edukacyjnych. Niosą one także informacje nt. poziomu zaangażowania ucznia.

SAMR to skrót od pierwszych liter czterech wyrazów w języku angielskim: Substitution (Podstawienie), Augmentation (Rozszerzenie), Modification (Modyfikowanie) oraz Redefinition (Redefinicja), charakteryzujących stopień wykorzystania technologii w pracy nauczyciela.

Ilustracje za: https://en.wikiversity.org 

Substitution / Podstawienie

To naturalnie pierwszy, podstawowy poziom wykorzystania technologii, w którym jest ona używana do wykonywania podstawowych zadań, które dotychczas były wykonywanie skutecznie także bez niej. To np. pisanie na tablicy multimedialnej w takim samym celu, w jakim zapisuje się tradycyjną tablicę.

Augmentation / Rozszerzenie

Na tym poziomie technologia usprawnia wykonywanie zadań i pozwala na skuteczne rozwiązywanie podstawowych problemów. Możemy np. sprawnie mierzyć wartość indukcji magnetycznej wbudowanym w smartfon czujnikiem.

Dwa pierwsze poziomy są krokami na drodze do zmiany sposobu nauczania - uczenia się z wykorzystaniem nowej technologii. Otwierają drogę do nowego spojrzenia na zdobywanie wiedzy, doskonalenie umiejetności oraz kształtowanie postaw. Stosunkowo szybki dostęp do źródeł wiedzy oraz możliwości sprawnej ewaluacji procesu nauczania - uczenia się wymaga innego spojrzenia na zdania szkoły i nauczyciela. Dzięki stworzeniu odpowiednich warunków tzw. wzmocnieniu możliwe jest wykraczanie poza dotychczasowe ramy działań edukacyjnych - transformacja do innej edukacji.  

Modification / Modyfikowanie

To poziom, w którym technologia umożliwia wykonywanie nowych, dotąd niedostępnych zadań i sprawia, że kontekst nauczania wyraźnie się poszerza. Na przykład można prowadzić badania ruchu z wykorzystaniem smartfonu i mieć dostęp do wyników badań innych uczniów a nawet profesjonalistów (naukowców) niemal natychmiast.

Redefinition / Redefinicja

Na ostatnim z poziomów technologia pozwala realizować złożone działania, na które składają się zadania oraz problemy, których nie można było wcześniej przewidzieć. Technologia kreuje możliwości edukacyjne, które dopiero przyjdzie nam odkryć. To my - nauczyciele - razem z naszymi uczniami musimy przekonać się w działaniu, czy są pomocne w edukacji.

Zachęcam do autorefleksji i przyjrzenia się własnym praktykom wykorzystania technologii w kontekście modelu SAMR. Polecam także artykuł na jego temat autorstwa Marcina Polaka zamieszczony na łamach EDUNEWS.PL [ii].

---

[i] SAMR Model. Technology is Learning. Retrieved from https://sites.google.com/a/msad60.org/technology-is-learning/samr-model

[ii] https://edunews.pl/badania-i-debaty/badania/2736-model-samr-czyli-o-technologii-w-nauczaniu (dostęp 12.01.2018)

Życzenia Noworoczne

Przełom roku to czas na podsumowanie tego, co się wydarzyło oraz dobry moment na snucie planów na przyszłość oraz formułowanie życzeń. Pozwalam więc sobie na małą, noworoczną refleksję.

Rok 2017 to tak naprawdę pierwszy cały rok, w którym regularnie publikowałem na niniejszym blogu swoje spostrzeżenia i propozycje. Nie było tego przesadnie dużo, ale 30 wpisów daje już obraz tego, czym zajmowałem się ostatnimi czasy. Gdy dodać do tego liczbę wszystkich wyświetleń przekraczającą 2000 oraz informację, że 3 najczęściej wyświetlane wpisy przekroczyły 100 odsłon rad jestem, że ktoś zagląda na blog poświęcony warsztatowi pracy nauczyciela.

Mam nadzieję, że podczas właśnie rozpoczynającego się roku znajdę dostatecznie dużo czasu i siły na dzielenie się z czytelnikami kolejnymi propozycjami. Liczę, że część z nich będzie konsekwencją faktu, że zostałem ambasadorem projektu phyphox i właśnie przed momentem zakończyłem tłumaczenie phyphox'a na język polski. Gdy tylko tłumaczenie zostanie zweryfikowane i zaimplementowane z pewnością będę o tym informował.

Życzę sobie i wszystkim czytelnikom, by w Roku 2018 znajdowali energię do wzbogacania warsztatu pracy i dzielenia się swoimi spostrzeżeniami z innymi. A wszystko po to, by nasze lekcje były ciekawe, przynosiły korzyści naszym uczniom, a przede wszystkim pokazywały, że zgłębianie tajemnic otaczającego nas świata (FIZYKA!) jest fascynujące.