Piękno pytań

Dziś będzie mniej akademicko i zdecydowanie bez bibliografii, choć cytaty pozostaną. Podobnie jak obszar tematyczny, bo nadal o czytaniu i pytaniu chciałbym pisać.

Jestem konsultantem merytorycznym czasopisma o nazwie Świat wiedzy od jego pierwszego numeru.

Przyznam, byłem sceptycznie nastawiony do pomysłu wydawania w Polsce czegoś wzorowanego na niemieckiej gazecie i bazującego na jej tekstach, tłumaczonych na użytek krajowy. Jako osoba zajmująca się dydaktyką fizyki zawodowo, znam Foton, Wiedzę i życie, Świat nauki, Focus, Fizykę w szkole, Deltę i sądziłem, że jest dostatecznie dużo czasopism popularnonaukowych i zwyczajnie nie uda się nowej marce utrzymać na rynku. Sprawę widziałem jeszcze gorzej, gdy przyszło mi borykać się z pierwszymi tekstami, które przeglądałem merytorycznie.

Jakże wielkie było moje zdziwienie, gdy pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę. Czasopismo rozwija się i ma rzesze zagorzałych czytelników, a materiały, które do mnie trafiają są coraz lepsze.

Mam autorską teorię wyjaśniającą dlaczego się myliłem. Szybko dostrzegałem jednak i, to chyba najważniejsze, zaakceptowałem styl tej gazety. Styl, który zdecydowanie różni się od tego, z dotychczas znanych mi pozycji. Trochę żartem mogę napisać, że "Świat wiedzy" to taki "brukowiec popularnonaukowy". Wiem, że użyte sformułowanie ma konotecję negatywną - w tym przypadku nie na miejscu. Jedyne inne odpowiadające mojej ze wszech miar dobrej intencji opisania rzeczy słowo to "czytadło", ale i tu nie do końca o to chodzi.

Świat wiedzy to przede wszystkim czasopismo zaspokajające potrzebę obcowania z informacjami o charakterze popularnonaukowym podanymi w towarzystwie kolorowych ilustracji i w formie mniejszych lub większych "sensacji", "odkryć", a nawet "rewolucji". A że tak jest świadczy korespondencja wysyłana do Redakcji:

• Od dawna czytam Wasze czasopismo, i w każdym numerze znajdę coś dla siebie. Często tematy w nim zawarte "popychają" mnie do poszukiwań związanych z nimi zagadnień.

• Od wielu lat jestem fanką Waszego pisma, zresztą nie tylko ja - Świat Wiedzy gości od dawna w całej rodzinie i co miesiąc przechodzi z rąk do rąk- zaczynając od najmłodszego pokolenia nastolatków, a kończąc na seniorach-każdy znajduje zawsze coś dla siebie...Ja ze swojej strony prosiłabym o rozwinięcie zagadnienia samozapłonu człowieka, dziwnego i rzadkiego zjawiska. Ciekawa jestem, czy zagadka z tym zwiazana została już rozwiązana, na jakim etapie są badania naukowe?

• Mam na imię Gabriel i mam 10 lat. Jestem waszym wielkim fanem i wiernym czytelnikiem. Chciałbym się Was zapytać: Dlaczego uważa się, że ryby to nie mięso? Byłoby mi miło, także podsunąć pomysł na artykuł. Myślę, że ciekawy artykuł mógłby być o tym, jak powstawała komiksowa postać Batmana. Z niecierpliwością czekam na odpowiedź i rozpatrzenie mojej propozycji. 

Mimo innych obowiązków zawodowych z chęcią czytam przesyłane mi przez Redakcję materiały i proponując zmiany merytoryczne, staram się nie zmieniać stylu, a dbać o poprawność sformułowań w przyjętym przez autora modelu pisania o problemie. Najlepszą nagrodą jest czytanie czegoś takiego:

"Witam. Piszę już do Was drugi raz i znowu muszę Was pochwalić: świetna robota, trzymajcie tak dalej! Nie ma lepszej gazety tego typu na rynku. Tym razem piszę do Was z 19 pytaniami. Niektóre nurtują mnie od dzieciństwa, inne mogą się wydawać dziwne. Mam nadzieję, że choć na część z nich dostanę odpowiedź, najfajniej byłoby zobaczyć odpowiedź w nowym numerze. A o to pytania:

1. Czy ogień posiada swój ciężar?

2. Jak uzyskać "kolor" przeźroczysty?

3. Czy w temperaturze zera absolutnego nie działa nawet grawitacja?

4. Pamiętam, że w jednym numerze była mowa o pewnej "przypadłości", która sprawia, że osoba na nią cierpiąca widzi całkiem inny kolor niż zdrowe osoby. Czy ten kolor można zaliczyć do barw ciepłych lub zimnych? Chyba że po prostu chodzi o widzenie więcej odcieni

5. Nawiązując do poprzedniego pytania: Czy możemy sobie wyobrazić kolor, którego nie znamy?

6. Jak obudzić się ze świadomego snu?

7. Czy coś co porusza się szybciej od światła nie rzucałoby cienia?

8. Jaki kształt ma Wszechświat?

9. Czym jest "szum", który "słyszymy" podczas ciszy?

10. Czy naprawdę poparzenie pokrzywą jest zdrowe?

11. W jaki sposób komputer losuje liczby?

12. Dlaczego kichamy najczęściej 2 razy?

13. Jaką maksymalną długość może mieć cień?

14. Dlaczego gdy na telefon przychodzi sms pobliskie głośniki wydają dziwny dźwięk?

15. Jak miałaby się teraz natura gdyby człowiek nigdy nie istniał?

16. Dlaczego w informatyce brak kolorów podstawowych = kolor czarny, a wszystkie jednocześnie dają kolor biały, podczas gdy w naturze jest raczej odwrotnie?

17. Czy możliwe jest stworzenie minitornada?

18. Jak kot mruczy?

19. Dlaczego połączenie: cukierki miętowe + gazowana woda daje uczucie ekstremalnego chłodu w gardle?"

Słowa te to nie tylko nagroda, to także dobitne wskazanie, że poprzez stawianie pytań i szukanie odpowiedzi rozwijamy się.
Na progu Nowego Roku życzę nam wszystkim byśmy tę potrzebę zaspokajali także poprzez działania na uniwersytetach i w szkole.