Fizyczny escaperoom

Należę do tych edukatorów, którzy próbują różnorodnych metod wspomagających zdobywanie wiedzy oraz kształtowanie umiejętności i czasem robią rzeczy wymagające dodatkowego nakładu pracy bez gwarancji osiągnięcia sukcesu. Takim projektem było niewątpliwie przygotowanie escaperoomu w ramach kolejnych Szkolnych Warsztatów Fizycznych. Opłaciło się.

Ponieważ uważam, że warto jest poszerzać konteksty edukacyjne postanowiłem w ramach warsztatów zamykać grupę uczniów w pokoju, w którym na biurku leżała kartka z poniższymi wskazówkami. Podczas zabawy miałem podgląd do pokoju dzięki zainstalowanej wewnątrz kamerze oraz mogłem się porozumiewać z uczniami za pomocą krótkofalowek.

Młodzi Adepci Fizyki Kwantowej!
Znaleźliście się w zamkniętym pokoju wykładowcy akademickiego, który rozpoczął przygotowywanie wykładu pn. Wstęp do mechaniki kwantowej na XI Szkolne Warsztaty Fizyczne w Karpaczu. Opracował część notatek  i nagle zniknął.
Niestety teczka z notatkami, które jednocześnie są kluczem do opuszczenia pokoju została przez niego ukryta.
Waszym zadaniem jest ją odnaleźć i uzupełnić, bo to właśnie w niej kryje się kod do sejfu, a w nim znajduje się najważniejszy klucz. Czytajcie te notatki uważnie i układajcie na miejsce.
Podczas poszukiwań kierujcie się znakami ukrytymi w różnych miejscach pokoju, pamiętając, że nic nie trzeba  otwierać na siłę. Jeśli wskazówka jest poprawnie odczytana poprowadzi Was dalej. Nie niszczcie niczego, rzeczy odkładajcie skąd zostały zabrane.
Rozglądajcie się dookoła i pamiętajcie, że czas płynie. Macie maksymalnie 2h niezależnie od zegarów, które początek zabawy wskazują. 

Podczas zabawy uczniowie musieli odnaleźć i rozwikłać ciąg zagadek.

1.    Wskazówka - Od czego zacząć?
Zegary na ścianie wskazują różne godziny, w strefach czasowych Kanady (+5), Polski i Australii (-6). Wskazówki godzinowa z białą kropką tworzą - czytając od lewej do prawej - ciąg 3 cyfr otwierających aktówkę umieszczoną pod stołem – szyfr 8 1 7.

2.    Wskazówka - Dlaczego notatki są niekompletne?
Wewnątrz aktówki jest teczka (opisana Świat wiedzy), a w niej pierwsza (1) strona notatek do wykładu i puste miejsca na kolejne kartki. Te kolejne kartki trzeba odnaleźć i włożyć do foliowych okładek. Obok teczki jest też druk publikacji z fizyki kwantowej po angielsku oraz kluczyk. Na publikacji są zaznaczone na kolorowo słowa, a na końcu znajduje się napis: I have to check it. Uczestnicy zabawy mają się zorientować, że czytający zaznaczył słowa, by ich znaczenie sprawdzić w słowniku. Na półce z książkami jest słownik angielski, który, choć wygląda jak książka, w rzeczywistości jest sejfem. Kluczyk ukryty w walizce służy do jego otwarcia.
3.    Wskazówka - Wynik pomiaru otwiera kłódkę
W słowniku jest druga strona notatek do wykładu i informacja – Wykładowca najbardziej lubi pić coca-colę ± 1g. Na stole obok różnych rzeczy wykładowcy są także 3 puszki z napojami oraz waga kuchenna. Masa puszki coca-coli w gramach jest kodem – 2 8 0  otwierającym pudełko z czekoladkami. (Niepewność ± 1g jest dodana, bo może zdarzyć się, że waga wskaże mniej lub więcej, dlatego uczestnicy zabawy muszą mieć ten margines, by wprowadzili prawidłowy kod. Należy zadbać, by w wadze była sprawna bateria oraz zawsze przed rozpoczęciem zabawy zważyć puszkę z coca-colą i ewentualnie dokleić od spodu plastelinę, by było 280 gramów.)
4.    Wskazówka - Światło UV
W pudełku po czekoladkach, także znajdującym się w escaperoomie, jest czwarta strona notatek oraz latarka UV i kartka z ostrzeżeniem – UWAGA! Lampa UV. Nie świecić w oczy, nie szkodzi wyłącznie zmarłym. Światło UV skierowane na datę urodzenia i śmierci Nielsa Bohra, którego podobizna znajduje się na jednej ze ścian pokoju pozwoli dostrzec kod – 1 8 5 9 6 , który jest hasłem do komputera, który jest na biurku włączony, ale zabezpieczony hasłem użytkownika Fizyk.
5.    Wskazówka - Cudza korespondencja
Po wprowadzeniu 5. cyfrowego hasła konto zostaje odblokowane i na ekranie komputera widać pulpit, na którym jest jedyny plik - ma nazwę Podróż. W pliku tekstowym jest korespondencja z biurem podróży dotycząca podróży służbowych. Trzy podróże opisane na bilecie to wizyty w różnych miastach świata. Połączenie tych miast - palcem po mapie (w pokoju jest globus) - da kontury trzech cyfr kolejnego kodu – 1 3 4 otwiera kłódkę aktówki z logiem wydawnictwa Nowa Era także pozostawionej w pokoju.
6.    Wskazówka - Plakat prawdę Ci pokaże
W aktówce wydawnictwa jest piąta i szósta strona wykładu oraz tablet z zainstalowanym oprogramowaniem HP Reveal. W aktówce jest informacja treści: Proszę powiesić plakat i zerknąć na niego okiem sztucznej inteligencji HP. Jest tam także kod pozwalający otworzyć tubę – kod 2 0 1 1.
7.    Wskazówka - Augmented reality
W tubie jest plakat do powieszenia oraz ósma i dziewiąta strona wykładu. Tablet należy włączyć i uruchomić na nim oprogramowaniem HP Reveal. Oko kamery skierowane na plakat pokazuje kubeł oraz kod do kłódki – 3 4 3. (Już wkrótce napiszę, jak wykorzystywać tę aplikację także w kontekście lekcji.)
8.    Wskazówka - Wskazówka w śmietniku
W zamkniętym na różową kłódkę z szyfrem kuble jest jedenasta strona wykładu oraz instrukcja obsługi do sejfu.
9.    Wskazówka - To już jest koniec
Wykłady ułożone w teczce kartka po kartce mają ponumerowane strony. Wśród wszystkich znalezionych brakuje stron 3, 7, 10 i ten czterocyfrowy kod otwiera sejf, w którym ukryty jest klucz do wyjścia – należy wpisać kod 3 7 1 0 i nacisnąć E.

Umieszczenie całej zabawy w kontekście historycznym oraz wykorzystanie treści nawiązujących do tematyki warsztatów - wszystkie notatki są najprawdziwszymi fragmentami kursu mechaniki kwantowej - przyniosło ciekawe rezultaty. Z przyjemnością dopingowałem uwięzionych w ich staraniach o wydostanie się z pokoju.

Piszę o tym, zdradzając tajemnice zabawy nad którymi rozmyślałem wiele godzin, by zachęcić innych nauczycieli do organizowania tego rodzaju aktywności także w szkole. Mój kolejny escaperoom będzie escapcalassroomem!

Jak uczyć (fizyki)?

Pytanie jest stare jak pomysł na fizykę jako przedmiot szkolny, a pewnie i starsze, bo filozofią przyrody paraliśmy się długo, długo wcześniej. Pewnie i odpowiedzi jest sporo, ale szczególnie jedna wydaje mi się wyjątkowo dobrze rokować. Ale nim napiszę moją propozycję, muszę podzielić się kontekstem jej powstania.

Z chwilą, gdy zgodziłem się być współautorem obecnej podstawy programowej fizyki na różnych etapach edukacyjnych podzieliłem się wiadomością z uczestnikami XXII Jesiennej Szkoły Problemy  Dydaktyki Fizyki. Jednym z pierwszych głosów, które wówczas usłyszałem było: Spraw, by było więcej godzin fizyki.

Moja odpowiedź zaskoczyła niejedną obecna na sali osobę. Powiedziałem wówczas, że nie będę specjalnie starał się o zwiększenie liczby lekcji fizyki. Jak się okazało, w przypadku obowiązkowego nauczania fizyki w szkołach ponadpodstawowych ta liczba i tak znacząco wzrosła.

Powiedziałem za to, że to ile godzin przeznaczonych na fizykę jest na poszczególnych etapach edukacyjnych zależy wyłącznie od nas - fizyków. Powinniśmy bowiem uczyć tych wyjątkowych umiejętności tak, by gdy nasi uczniowie dorosną i staną się rodzicami sami sprawili, by ich pociechy miały więcej lekcji fizyki. Więcej od nich, bo oni tak dobrze je pamiętają i za niezwykle przydatne i ciekawe uważają. I bardzo chcą, by ich dzieci się też tak i tego uczyły.

Uczmy więc tak, aby wyrośli mądrzy i odpowiedzialni Rodzice. 

Scenariusze lekcji przedmiotów przyrodniczych w szkole podstawowej

3 października br. na stronach Ośrodka Rozwoju Edukacji pojawiła się publikacja zespółu autorów w składzie: Krzysztof Błaszczak, Joanna Borgensztajn, Tomasz Greczyło, Anna Kosowska, Tomasz Nowacki, Grażyna Skirmuntt, poświęcona nauczaniu przedmiotów przyrodniczych w szkole podstawowej pod tytułem "Scenariusze lekcji przedmiotów przyrodniczych w szkole podstawowej".

Gorąco polecam materiały, nie tylko dlatego, że jestem ich współautorem, ale przede wszystkim ponieważ uważam, że zawarte w publikacji treści - także innych przedmiotów - stanowią ciekawy zbiór wartościowych materiałów wspomagających warsztat pracy nauczycieli szkoły podstawowej.

Problematyka scenariuszy oraz poziom ich trudności są zgodne z nową podstawą programową. Każde propozycja zajęć została opracowane w sposób umożliwiający uczniom stopniowe rozwijanie kompetencji, począwszy od radzenia sobie z emocjami, poprzez nabywanie umiejętności interpersonalnych i współpracy w grupie, na wykorzystaniu wszystkich kompetencji kluczowych kończąc.

Zachęcam do lektury i dzielenia się spostrzeżeniami z realizacji naszych propozycji.